Monumenten

Rijksmonumenten zijn monumenten van nationaal belang die tenminste 50 jaar oud zijn. Met ingang van januari 2011 is de leeftijdsgrens komen te vervallen. Rijksmonumenten worden door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aangewezen en zijn beschermd op basis van de Monumentenwet 1988. In de gemeente Doesburg zijn 159 gebouwen aangewezen als Rijksmonument. Met onderstaande link kunt u de lijst van rijksmonumenten in Doesburg opvragen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_rijksmonumenten_in_Doesburg

De binnenstad van Doesburg is een door het rijk aangewezen “beschermd stadsgezicht”. In 1974 is het centrum door de minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk en de staatssecretaris van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aangewezen als beschermd stadsgezicht. Via onderstaande link vindt u het aanwijzingsbesluit en plattegrond stadsgezicht Doesburg. https://www.doesburg.nl/home/beschermd-stadsgezicht_3320/

De ANWB draagt, in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed exclusief zorg voor productie, distributie en verkoop van de nieuwe monumentenborden. Eigenaren van monumenten kunnen de nieuwe borden bestellen bij de ANWB. Deze is verkrijgbaar via de ANWB. Voor Doesburg bestaat hiervoor een Doesburgse variant, zie https://monumentenverenigingdoesburg.nl/monumenten/66-monumentenschildjes

Gemeentelijke monumenten zijn panden of objecten die van belang zijn wegens hun schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische waarde op plaatselijk niveau. Deze panden of objecten kunnen op grond van de gemeentelijke Erfgoedverordening worden aangewezen als gemeentelijk monument. Voor gemeentelijke monumenten geldt ook geen leeftijdsgrens. In de gemeente Doesburg zijn 230 gebouwen aangewezen als Gemeentelijk monument. De gemeente Doesburg wil haar cultureel erfgoed bewaren en versterken en de monumentenzorg intensiveren. Daarom is in opdracht van de gemeente een inventarisatie gemaakt van mogelijk waardevolle panden en deze zijn op een lijst geplaatst. Al deze panden (en ook de panden al monument zijnde) hebben inmiddels door middel van kleuren een waardering gekregen op de Cultuurhistorische Waardenkaart (die zowel digitaal als bij de gemeente raadpleegbaar is). Het college en de gemeenteraad hebben een groot aantal van deze panden aangewezen als gemeentelijk monument om de cultuurhistorische waarden te beschermen.

Gemeentelijke monumenten

Sherman-tank bij de IJsselbrug

In 2016 is de brug bij Doesburg door Rijkswaterstaat gerenoveerd. De brug heeft na afronding van de werkzaamheden ook een nieuwe naam gekregen: Ver Huell-brug. (vernoemd naar Alexander Willem Maurits Carel Ver Huell, een Nederlands tekenaar en schrijver, geboren te Doesburg, 7 maart 1822 , overleden te Arnhem, 28 mei 1897. Bij testament had hij geld nagelaten om een vaste oeververbinding bij Doesburg te realiseren. In 1952 werd die brug geopend. De IJsselbrug vormde een strategisch belangrijk object tijdens de Koude Oorlog.
In de vijftiger jaren van de vorige eeuw heeft de Nederlandse regering op verzoek van de NAVO (opnieuw) een IJssellinie aangelegd om de dreiging van de toenmalige Sovjet-Unie te weerstaan. Als onderdeel van die linie is langs de N317 nabij de IJsselbrug bij Doesburg o.a. een Amerikaanse Sherman-tank ingegraven en in beton gegoten. Alleen de koepel daarvan is nog zichtbaar. De tankloop was verwijderd, evenals de motor. Daardoor was er ruimte voor een bemanning van vier infanteristen, die vanuit de koepel een machinegeweer konden bedienen.

Begin september 2016 hebben vrijwilligers van de Monumentenvereniging Doesburg en van de stichting Menno van Coehoorn (deze laatste zet zich in voor het behoud van militair erfgoed) de ingegraven Sherman-tank bij de IJsselbrug een opfrisbeurt gegeven. De koepel en de betonnen fundering zijn schoongemaakt en de begroeiing er omheen is verwijderd. Daarna heeft de tankkoepel weer een keurig legergroen verfje gekregen. De verf werd door Defensie ter beschikking gesteld voor dit goede doel. Dit belangrijke relict uit de Koude Oorlog is nu weer goed zichtbaar en blijft bewaard om ons te herinneren aan een spannende periode uit onze recente geschiedenis.

In andere gemeenten (zoals in de gemeente Bronckhorst) zijn subsidieregelingen in het leven geroepen tot het in stand houden van gemeentelijke monumenten. In Doesburg is dit tot nu toe niet het geval, dit ondanks herhaald aandringen vanuit de Monumentenvereniging. Wel bestaat er bij restauratie de mogelijkheid tot een laagrentende lening bij het Nationaal Restauratiefonds. Eigenaren van gemeentelijke monumenten kunnen de kosten voor onderhoud aan hun pand niet fiscaal verrekenen met het inkomen, maar eventuele toekomstige (rijks)regelingen zijn niet uitgesloten. Er zijn echter wel andere voorzieningen die de gemeente (en andere instanties) u als eigenaar van een gemeentelijk monument aan kunnen bieden. Voor eigenaren van gemeentelijke monumenten bestaat wel de mogelijkheid van financiële ondersteuning. U vindt deze regelingen via de onderstaande link.

Financiele regelingen en subsidies

De Eerste en de Tweede Kamer hebben ingestemd met het wetsvoorstel 'Wet fiscale maatregel rijksmonumenten'. Dit gaat over de afschaffing van de fiscale aftrek voor eigenaren van rijksmonumenten. Daarmee is de mogelijkheid om onderhoudskosten voor rijksmonumenten van de belasting af te trekken per 1 januari 2019 vervallen. Vanaf dat moment is er een vervangende subsidieregeling beschikbaar voor particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie: de instandhoudingssubsidie woonhuis-rijksmonumenten. Wat betekenen de aanstaande wijzigingen voor rijksmonumenteigenaren?

Fiscale regelingen

Om de bijzondere betekenis van een gebouw aan te geven bestaan er monumentenschildjes. Hier bestaan vier varianten van: het Gemeentelijk monument, het z.g. Blue Shield, het algemene bordje voor een rijksmonument en de Doesburgse variant voor een rijksmonument.

Monumentenschilden